Beweren dat de toeristische sector in ons land het effect van de Corona-pandemie wel heeft gevoeld, is een understatement. Ondertussen komt het gewone leven, en daarmee ook elke bedrijfssector, schoorvoetend terug op gang. Wat echter met het (business)toerisme? Erik Wood, CEO Eventonline, had een interessant gesprek hierover met Peter De Wilde, CEO van Toerisme Vlaanderen en Voorzitter van de European Travel Commission. De Waaslander en wereldburger neemt geen blad voor de mond want de aanpak van de Corona-crisis had volgens hem anders gekund.
EW: Hoe heeft Toerisme Vlaanderen deze afgelopen periode beleefd?
PDW: “Eigenlijk heel dubbel. Als organisatie zitten we nog steeds in een transitieperiode. We zijn met onze nieuwe minister bevoegd voor toerisme Zuhal Demir een andere richting ingeslagen. De huidige beleidsnota zet veel meer in op een toekomstvisie die gebouwd is op evenwicht en duurzaamheid. De principes van ‘reizen naar morgen’ steunen op balans en evenwicht tussen de belangen van de bewoner, de bezoeker, de ondernemer en de ziel van de bestemming, wat die plek zelf vraagt. Dat is een principe dat een nieuw paradigma is ten opzichte van het oude principe waarbij ‘toerisme is economie’, eerder gaat over jobs en rendement. Voor alle duidelijkheid, we hebben dat echter niet volledig afgezworen. Toerisme gaat immers nog altijd over jobs en rendement, maar het moet over meer gaan dan alleen maar dat. In die filosofie zijn we zelf aan het verduurzamen, aan het innoveren en digitaliseren. En wat bleek nu? Op het moment dat het Corona-virus toesloeg, lag het antwoord op de huidige uitdagingen al klaar. We hebben er intern geen discussie meer over nodig om te weten dat reizen in de toekomst anders zal moeten. Gelukkig is onze minister daar ook in mee. Men is dus niet meer verrast wanneer Toerisme Vlaanderen vandaag de dag stelt dat we vanaf heden anders moeten nadenken over reizen.
Als organisatie zelf zaten we ook reeds in die transitie met het uitwerken van dat nieuwe beleid toen COVID-19 toesloeg. Gelukkig hadden we reeds sinds enkele jaren plaatsonafhankelijk werken ingevoerd. Onze collega’s kunnen eender waar en wanneer werken wereldwijd want we hebben teams verspreid van Tokio tot San Diego. Uiteindelijk betekende dit voor ons gewoon verder werken, maar op een andere manier. Er is wel gebleken in de loop van die twaalf weken dat dit technisch wel allemaal OK is, maar dat het menselijk wel zijn tol eist. Ik heb met alle medewerkers een persoonlijk gesprek gehad om te horen hoe het met hen ging. Ik heb gemerkt dat er bij velen toch wel wat onderhuidse angst voor de toekomst heerste en dat je daar als werkgever toch ernstig mee moet omspringen en daden stellen om vertrouwen te creëren. Da’s best wel een uitdaging.”
EW: Toerisme Vlaanderen heeft voelsprieten in de ganse wereld. Hebben jullie dit zien aankomen?
PDW: “Wij zijn beginnen monitoren in december omdat we de bui inderdaad voelden hangen. We hebben mensen in China zitten, vandaar. In januari hebben we ons business continuity plan in gang gezet, beginnen monitoren op de kritische processen: wat gebeurt er met de boekingen, met de reisintensiteit, enz. Daardoor merkten we in januari in Zuidoost-Azië reeds een fors neerwaartse trend. En eind van die maand zelfs al in Italië. Dat vertaalde zich al naar annuleringen van vluchtboekingen, voornamelijk in het zakentoerisme. Dan hebben we eind januari hier alle lichten op rood gezet. Crisismodus dus. Dat was geleden van 2016 ten tijde van de aanslagen. Met die aanslagen hebben we ook veel geleerd, maar dit is van een grootorde die totaal onvergelijkbaar is. Met de aanslagen waren we getroffen als bestemming. Hier was het echter het reizen op zich dat helemaal stilviel.”
EW: We bevinden ons nu in een exitfase, toch start onze sector nog niet echt op, wat is de status?
PDW: “Naar mijn mening hebben we de gigantische fout gemaakt om ons gedrag te vergelijken met dat van de Chinezen en dat dan te kopiëren door in volledige lockdown te gaan. Daar waar dat eigenlijk naar mijn bescheiden mening veel gerichter en selectiever had gemoeten. Wij hebben dit nu meegemaakt en moeten hieruit lessen trekken. De mensen die in februari gingen skiën in een regio de reeds getroffen was, hadden bij hun terugkeer in quarantaine moeten worden geplaatst. Was dit gebeurd, dan had de situatie er helemaal anders uitgezien. Bovendien waren er geen strategische voorraden van mondmaskers. Let wel, Toerisme Vlaanderen had reeds mondmaskers voor zijn werknemers in februari!
Toerisme Vlaanderen en EventFlanders werken ondertussen reeds geruime tijd samen met de Alliantie van Belgische Eventfederaties en het expertisecentrum Publiek Impact van de Karel De Grote Hogeschool rond de ontwikkeling van een instrument, het Covid Event Risk Model. De ervaring van de sector om dergelijk instrument te creëren, is daar cruciaal in. Deze tool moet aan organisatoren en lokale besturen toelaten om bij alle vormen van social gathering na te gaan of het haalbaar is zijn/haar event te kunnen organiseren, gezien de huidige strenge maatregelen. En welke extra inspanningen nog genomen kunnen worden om het event zo COVID-veilig mogelijk te organiseren. Het is belangrijk dat dit instrument performant is. De principiële opzet was goed, maar de uitwerking daarvan vraagt enorm veel overleg, met de GEES, met de crisiscel, met de Nationale Veiligheidsraad. Bovendien zijn daar ook heel wat gevoeligheden mee gemoeid. Ik vertel geen geheim als ik zeg dat daar ook ego’s bij betrokken zijn. Er zijn bijgevolg zoveel checks & balances bij betrokken dat dit instrument pas waarschijnlijk volgende week op de Nationale Veiligheidsraad zal worden afgeklopt.
Inzake de evenementensector hebben we vanaf het begin de nadruk gelegd dat er snel een perspectief moet worden gegeven. Om een beurs in oktober te laten doorgaan, moet je eigenlijk half juni weten of dat kan of niet want er gaat sowieso een voorbereidingsfase van drie maanden aan vooraf. Het gaat immers niet alleen over mega-events, maar ook over kleinschalige evenementen en dat moet terug op gang komen. Als ik zie hoe er wordt geknoeid in de communicatie, daar word ik boos van. Er zijn toch gespecialiseerde agentschappen om dat in goede banen te leiden … Idem met de exit protocollen. De protocollen van de subsectoren in toerisme waren reeds klaar weken geleden. We krijgen daar echter tot op heden geen feedback van vanuit de GEES en de crisiscel. En dus hebben wij nu de verantwoordelijkheid genomen want we moeten voort. Met de collega’s uit de andere regio’s hebben we een gemeenschappelijk sokkelprotocol samengesteld met veiligheidsmaatregelen die overeenkomen met die van de Nationale Veiligheidsraad. Wij toetsen die af zodat de subsectoren dan kunnen verder bouwen op die gemeenschappelijke sokkel.
Van een viroloog kan je niet verwachten dat die weet hoe je een evenement opbouwt. We hebben ervaren event organisatoren, waarom zet men die mensen niet mee aan de overlegtafel? Er is terecht een beroep gedaan op mensen die weten hoe virussen werken, jammer genoeg niet op mensen die weten hoe evenementen in elkaar zitten. Idem voor de horeca.
En dan is er ook nog heel dat geknoei met de kustburgemeesters en de tweede verblijven. Dat was om gek van te worden. We hebben dan aan de gouverneur gevraagd om daar orde in te scheppen. Ego’s en profileringsdrang op een heel ongepast moment. Ik heb dat bij onze minister van toerisme niet gemerkt. Integendeel, die is altijd zeer luisterbereid geweest en heeft telkens advies ingewonnen. Ze heeft ons ook gesteund in de zaken die we aan het doen waren.”
EW: Wat met de toekomst van de MICE-sector?
PDW: “Een ding is duidelijk. Het zal niet meer zijn zoals het voorheen was. Werkgevers en werknemers hebben het vergaderen op afstand aan den lijve ondervonden en de voordelen daarvan ingezien. Ik ben ervan overtuig dat dit een impact gaat hebben op de kleinere meetings.
Wat Toerisme Vlaanderen betreft, wij werken sinds een paar jaar gericht op meetings & congressen van associaties, die een langere voorbereiding vragen. Daar stellen we wel vast dat er geen annuleringen zijn, maar eerder verschuivingen in de tijd. Misschien komen er ook wel hybride formules van gedeeltelijk fysieke en gedeeltelijk online meetings. Ik denk wel dat er veel kan bewegen in die sector, maar we moeten wel terug naar een vorm van leven waarbij reizen niet in de hoek zit van de angst en de negativiteit. Want reizen is fundamenteel een positieve kracht, naar buiten gaan, mensen ontmoeten, uw horizon verrijken. Zo komen mensen rijker terug. Dat kan niet als je niet op reis vertrekt. Dat toerisme en reizen is essentieel. We vragen heel veel van onze burgers en bedrijven, dat moet. Bij reizen gaat het echter om ont-moeten. Da’s ook essentieel aan de manier waarop wij in het Westen zaken doen. Laten we dat nu niet verliezen door ons te laten opjagen.”
EW: Waar ligt nu de focus van Toerisme Vlaanderen?
PDW: “De campagnes van Toerisme Vlaanderen volgen een logische sequentie. Eerst het binnenland, dan het buitenland. Echter, opperen dat Toerisme Vlaanderen terug op gang komt, is fout. We zijn niet ‘uit gang’ geweest. Onze teams in het buitenland zijn tevens actief gebleven. Ook die konden werken vanop afstand en we hebben de banden met alle partners levend gehouden. We hebben geleerd uit de periode na de aanslagen dat je informatie moet delen. Wat ons parten speelt, zijn die Corona-cijfers. Het helpt niet dat de autoriteiten zo laks zijn op federaal niveau om niet in te zien dat zoiets ernstige imagoschade toebrengt en vervolgens economische gevolgen heeft. Op de kanselarij van de eerste minister smijten ze sinds de aanslagen jaarlijks veel centen tegen een imagocampagne aan. Ze hadden ditmaal beter dat geld gebruikt om een deftige communicatie en een juiste telmethodologie te installeren dan had zich dat niet voorgedaan. Nee hoor, wij blijken de domste leerling van de klas te zijn, heb ik zo de indruk. Da’s heel jammer, want ons werk wordt hierdoor fel bemoeilijkt. Vooraleer wij ergens binnen zitten, moeten wij eerst uitleggen hoe het komt dat er bij ons anders wordt geteld. En dan begeven wij ons op een terrein dat niet eens het onze is.
Het laatste dat ik wil doen is het hele Corona-gebeuren minimaliseren. Integendeel. Wat wel is gebeurd, is dat enerzijds we in een paniekmodus zijn geschoten en anderzijds dan weer te laks zijn geweest om voldoende voorbereid te zijn.
Mijn conclusie is dat dit land niet functioneert. Hadden we daar anders ingestaan en niet gediscussieerd over de kleur, maar met enig gezond verstand naar de staatsorganisatie gekeken, dan had dit anders gelopen, daar ben ik zeker van.”
EW: Nog een laatste boodschap voor de MICE-sector?
PDW: “Toerisme Vlaanderen gaat in de toekomst nog meer dan vroeger inzetten op de MICE-sector omdat wij nog meer geloven dat in de ontwikkeling van onze economie alsook ons intellectueel erfgoed, onze bedrijven en alles wat met die bedrijven te maken heeft – en daar horen uiteraard meetings en events enz. bij – daar een onafscheidelijk deel van uitmaken. Daar willen we dus nog meer op inzetten. We zijn daar als regio immers een gedroomde bestemming voor. We hebben een fantastisch erfgoed dat we perfect kunnen koppelen aan de wortels van onze economische bedrijfstakken die nu booming zijn. Zo kan je bijvoorbeeld in de toptechnologie rond geografische beeldvorming die rechte lijn trekken naar een Mercator. Dus wij hebben die lange traditie en bouwen erop voort. Ik denk dat we dat intellectuele erfgoed gelinkt aan een economische bedrijfstak nog meer een instrument moeten laten zijn om de wereld te laten weten dat ze voor bepaalde activiteiten op een natuurlijke wijze hier bij ons moeten zijn omdat er hier een natuurlijke habitat voor is. Daar gaat Toerisme Vlaanderen de komend jaren met heel die filosofie van ‘reizen naar morgen’ nog meer werk van maken.”
https://www.eventonline.be/detail/congresbureau-vlaanderen-toerisme-vlaanderen-meet-in-flanders-2/
